Bakan Dönmez: "Yerli elektrikli otomobilin lityum bataryalar? Eski?ehir’de üretilecek"

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan? Fatih Dönmez, Eski?ehir’in Seyitgazi ilçesindeki Eti Maden K?rka ??letme Müdürlü?ü’nü ziyaret etti. Geçen y?l temeli at?lan ve yap?m? süren lityum tesislerinde incelemelerde bulunan Bakan Dönmez, Eti Maden Genel Müdürü Serkan Kele?er’den tesislerin son durumu hakk?nda bilgi ald?.

‘ET? MADEN DÜNYA L?DER?’

Eti Maden ??letmesi’nin dünya üzerinde en çok bor ve bor türevlerini üreten maden kurulu?u oldu?unu ifade eden Bakan Dönmez, ''Dünya lideri, dünyadaki pazar?n yüzde 55’lik k?sm?n? Eti Maden üretiyor. Bugüne kadar bor ve basit türevlerinin d???nda uç ürünlü, katma de?eri yüksek ürünler konusunda henüz bir somut üretim söz konusu de?ildi. Son y?llarda özellikle milli enerji ve maden politikas? kapsam?nda, art?k cevher veya rafineli üründen daha katma de?erli ürünler üretilmesine dönük stratejiler belirlemi?tik. Bu kapsamda bilindi?i gibi geçti?imiz y?l Band?rma’da bor karbür fabrikas?n?n temelini atm??t?k, orada bu çal??malar devam ediyor. Yine bu kapsamda bu pilot tesiste de lityum üretimini sa?lam?? olaca??z. Bu sene yap?m?na ba?lad???m?z, geçen sene ihale etti?imiz, lityum karbonat üretim tesisiyle ilk defa Türkiye’de lityum üretimini gerçekle?tirmi? olaca??z. Bilindi?i gibi özellikle pil ve batarya teknolojisinde yo?un olarak kullan?lmaktad?r. Ayr?ca cam sektöründe de lityum ve türevleri kullan?yor'' dedi.

‘ÜRET?LEN L?TYUM BATARYA, YERL? ELEKTR?KL? OTOMOB?LDE KULLANILACAK’

Türkiye’nin yakla??k bin 200 ton civar?nda lityum ithalat? yapt???n? anlatan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan? Dönmez, tesisin üretime ba?lad?ktan sonra y?ll?k 500 ton kapasitesinin hedeflendi?ini söyledi. Yerli lityumun yerli elektrikli otomobillerde de kullan?laca??n? kaydeden Dönmez, ''Bu lityum tesisinden sonra plan?m?z, daha yüksek miktarl? bir üretim tesisini hayata geçirmek. Pilot tesisimizde, ad?ndan anla??laca?? gibi ilk defa lityumun pilot ölçekte, y?ll?k yakla??k 10 ton civar?nda üreterek, bu projenin çal???p çal??mayaca??n? görece?iz. Öyle umut ediyorum ki, 1 y?l içerisinde seri üretimle ilgili karar?m?z? vermi? olaca??z. K?rka tesislerimiz y?ll?k 500 tona ç?km?? olacak. Bildi?iniz gibi Türkiye’nin vizyon projelerinden bir tanesi olan elektrikli otomobilde de yine kritik teknolojilerden birisi de pil ve onunla alakal?, yaz?l?m dahil olmak üzere bir teknolojiden bahsediyoruz. ?n?allah yerli otomobilde burada üretilen lityumdan kullan?lan bataryalar? da kullanaca??z. Zaten bu konuda Eti Maden ??letmeleri, Aspilsan ba?ta olmak üzere de?i?ik batarya ve akü üreten firmalarla temas halinde'' diye konu?tu.

‘P?YASADA TONU 2O B?N DOLAR’

Üretilecek olan lityum karbonat?n ekonomik de?erinin piyasalarda ?u anda 20 bin dolar civar?nda oldu?unu belirten Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan? Fatih Dönmez, ?unlar? söyledi:

''Cevher diye adland?rd???m?z ürünü üretiyoruz. Bu bölgeden biz, 12 ton hammaddeyi al?yoruz. Bunun 3 tonuyla cevher üretiyoruz. Ama gerçekte bunun 1 tonu sanayide kullan?labilir 'boraks penta' dedi?imiz ürüne dönmü? oluyor. Bu prosesi yaparken 230 gram kadar da kat? at?k ç?k?yor. Sulu bir i?lem oldu?u için 80 gram s?v? at?k meydana geliyor. Bu kat? ve s?v? at?klar? buradaki bertaraf depolama tesislerinde bugüne kadar depoluyorduk. Üç y?ld?r mühendis arkada?lar?n projesiyle s?v? at?k içerisinde de?erlendiremedi?imiz maddelere ili?kin yap?lan analiz ve çal??malardan sonra, içerisinde az miktarda olmak üzere lityum elementine rastlad?k. Bununla alakal? proseslerde 80 graml?k s?v? at?ktan yakla??k 63 gram civar?nda saf su ç?k?yor, deka hammadde ç?k?yor. Yakla??k 500 gramdan 0.1 gram lityum karbonat elde edece?iz. Burada yakla??k 2 milyon 700 ton civar?nda cevher üretimimiz var. Yap?lan çal??malar bize 500- 600 ton civar?nda lityumu geri kazanma imkan?n? sundu?unu gösterdi. Önümüzdeki 3 y?l içerisinde 500 tonluk kapasiteye ula?arak, ülkemizin önemli bir aç???n? ithal etti?imiz bir ürünü, Türkiye’de üretmi? olaca??z. Dünyada da çok yayg?n bulunmayan üründen bahsediyoruz. Ba?ta mobil cihazlar, elektrikli otomobillerin batarya üretiminde ciddi miktarda ihtiyaç göstermesi nedeniyle bu ürünün temin ve tedarikinde zaman zaman baz? dar bo?azlar ya?ama imkan? var.''

‘ORUÇ RE?S DO?U AKDEN?Z’DE PROGRAMINA KALDI?I YERDEN DEVAM ED?YOR’

Bakan Fatih Dönmez, aç?klamalar?n?n ard?ndan gazetecilerin sorular?n? yan?tlad?. Oruç Reis’in yeniden sismik ara?t?rmalara ba?lamas?yla ilgili soruya yan?t veren Bakan Dönmez, ''Do?u Akdeniz’de biz kendi yetkili oldu?umuz k?ta sahanl???nda hidrokarbon arama ve üretim faaliyetlerine son birkaç y?ld?r yo?unla?t?k. Gerek sismik ara?t?rma kabiliyetimizi gerekse de derin deniz sondaj kabiliyetimizi art?rd?k. ?u anda çal???r vaziyette iki tane derin sondaj gemimiz var. ?n?allah Kanuni de gelecek y?l?n ba??nda faaliyetlerine ba?layacak. Barbaros Hayrettin Pa?a yine K?br?s civar?ndaki sismik ara?t?rma çal??malar?na devam ediyor. Oruç Reis de bildi?iniz gibi birkaç hafta önce bak?m, ikmal ve bir sonraki göreve haz?rl?k çal??malar? için Antalya Liman?’na çekilmi?ti. Oradaki çal??malar tamamland?, ?u anda Oruç Reis sismik ara?t?rma gemimiz Do?u Akdeniz’deki program?na kald??? yerden devam ediyor. Biz uluslararas? hukuka uygun olarak bu çal??malar?m?z? yapt???m?z? ifade etmi?tik. Bizim kimsenin mal?nda mülkünde gözümüz yok. Kusura bakmas?nlar, kendi yetki alan?m?zdaki, kendi mülkümüz ve kontrolümüz alt?ndaki sahalarda da kimsenin sözü olmas?n. Herkes uluslararas? hukuka sayg? duysun. Bu kapsamda çal??malar?m?z devam ediyor. Öte yandan diyalog süreci de ba?lam??t?r ve devam edecektir. 22 Ekim’den sonra biz daha önceden belirlemi? oldu?umuz i? plan? kapsam?nda Do?u Akdeniz’deki arama ve ara?t?rma çal??malar?m?z? devam ettirmeyi planl?yoruz” dedi.

‘D?PLOMAS?DE SEKTEYE U?RAMA SÖZ KONUSU DE??L’

Dönmez, Yunanistan’la müzakerelerin devam etti?ini hat?rlatarak, ''Diplomaside bir sekteye u?rama söz konusu de?il. Biz masaday?z ama kar?? taraf masada olur mu olmaz m? bilemiyorum. Geçmi? y?llarda da Yunanistan taraf? maalesef masaya gelmeyen taraf olarak tescil edilmi?tir. Biz yine görü?melerimize devam edece?iz. Konu sadece hidrokarbon aramalar? de?il, istik?afi görü?meler kapsam?nda birçok konu söz konusu, bunlar?n hepsini görü?meye haz?r oldu?umuzu ifade etmi?tik, bu anlamdaki pozisyonumuzdan herhangi bir de?i?iklik söz konusu de?il'' diye konu?tu.

Eski?ehir Valisi Erol Ayy?ld?z’?n e?lik etti?i Bakan Dönmez, tesisleri gezdikten sonra Eti Maden K?rka ??letme Müdürlü?ü’nden ayr?ld?.